2012 yılından bu yana 22 farklı standa imza atan Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (ANAMED), “Geçmiş ve Şimdinin Buluşması: Fotoğrafik Bir Keşif” standını açtı. Stantta, Bruno Vandermeulen ve Danny Veys’in geniş format analog fotoğraf makinesiyle siyah-beyaz sinema üzerine oluşturduğu fotoğrafların yanı sıra Ömer M. Koç Koleksiyonu’ndan 19. yüzyıl fotoğraf ve albümleri de yer alıyor. Sagalassos Arkeolojik Araştırmaları Projesi Yöneticisi Jeroen Poblome metinleriyle tarihi çerçeveyi kurarken, Meşher Yöneticisi Bahattin Öztuncay da sanatkarların kullandığı deneysel çekim ve baskı teknikleriyle ilgili açıklamalarıyla stanttaki fotoğrafların bağlamına yerleşmesine yardımcı oluyor.
Vehbi Koç Vakfı, Yapı Kredi Yayınları, KU Leuven, LUCA School of Arts ve Sagalassos Arkeolojik Araştırmaları Projesi katkılarıyla gerçekleştirilen, “Geçmiş ve Şimdinin Buluşması: Fotoğrafik Bir Keşif” standında, sanatkarlar Bruno Vandermeulen ve Danny Veys, günümüzde Isparta, Burdur ve Antalya’nın bir kısmını kapsayan tarihi Pisidya bölgesi ve etrafındaki “tarihi değiştirilmiş manzara” kavramına odaklanıyorlar. Stant ile eşzamanlı yayımlanan, “Kaplumbağa Geldi Bir Gün Tek Başına” (Yapı Kredi Yayınları, 2022) isimli fotoğraf kitabından yola çıkarak hazırlanan stantta, eserler ANAMED’in 2013 yılında gerçekleştirilen “Tarihi Hayallemek: Sagalassos Hafriyat Fotoğrafçılığının Arkeolojisi” standındaki çalışmalar üzerine kuruldu. ANAMED Stantlarının 10. yıl dönümü kapsamında gerçekleştirilen yeni stant ise 24 Şubat ila 17 Ekim 2022 tarihleri ortasında İstiklal Caddesi üzerindeki ANAMED Galerisi’nde ziyarete açık olacak.
Bir görüntü uzak bir geçmişe tanıklık edebilir mi? Pekala, bunun şimdiki vakitle ilgisi nedir? Çağdaş fotoğrafçılığın ana temalarından biri, peyzajın kentsel genişleme yoluyla dönüşümünün belgelendiği “insan tarafından değiştirilmiş manzara”dır. Bu nedenle, “tarihi değiştirilmiş manzaralar” kavramıyla çalışmak, Vandermeulen ve Veys’in bir peyzajın tarihi katmanlarını ve zamansal sürekliliğin mekânsal dağılım üzerindeki tesirini incelemesine imkan tanıyor. 2008 yılından beri devam eden çalışmalarında hem bin yıllık jeolojik süreçlerle hem de asırlarca süregelen insan müdahalesiyle şekillenen görüntüyü artık ve geçmiş ortasında bir değiş tokuş ortamı olarak işlerken, fotoğrafları yokluk ile varlık ortasındaki çizgiyi araştırıyor. Beşerler etraf ile etkileşime girip yollar yapıyor, yerleşim yerleri ve kentler kuruyor, yapıları peyzajın içine katıştırıyor ve topoğrafyayı kendi faydasına kullanıyor. Yerleşimler kentlere dönüşebiliyor, kentler ise yıkılıp katmanlar altında kaybolabiliyor.
Sanatçılar Vandermeulen ve Veys, geçmişe gönderme yapıp birinci fotoğrafçılara hürmetlerini sunabilmek için yapıtlarını siyah-beyaz sinema üzerinde geniş formatlı analog alan kamerası kullanarak yaratıyor. Manzara alma sürecini kasıtlı olarak yavaşlatarak manzara oluşturmaya dönüştürüyorlar. Bu yaklaşım ise fotoğrafçıların, “toprağı keşfeden kaplumbağalar” üzere yanlışsız bakış açısını yavaşça arayarak muhakkak yerlere gitmesine, hususlarıyla çalışıp onlarla irtibat kurmasına imkan tanıyor.
Kullanılan teknikler ortasında albümin, tuz baskıları ve jelatin gümüş baskı üzere klasik metotların yanı sıra serigrafi, morötesi ve foto polimer baskıları bulunuyor.Özgün ve el üretimi yapıtlardan oluşan bu seçki, Ömer M. Koç Koleksiyonu’ndan 19. yüzyıl fotoğrafları ve albümleriyle bir ortada sunuluyor. Bahattin Öztuncay’ın baskı tekniklerine dair açıklamalarından başlayarak Jeroen Poblome’un kitapta da yer alan metinleri üzerinden tarihî bir bağlam oluşturuluyor. Sanatkarların yapıtları yaratış sürecinden esinlenen Judith Desmyttere’nin şiirinden alıntılar da ek bir katman olarak yapıtlara eşlik ediyor.
Serginin açılışı, Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan ve Judith Desmyttere’nin şiiri ile birebir ismi taşıyan Kaplumbağa Geldi Bir Gün Tek Başına (Yapı Kredi Yayınları, 2022) isimli fotoğraf kitabının lansmanı ile eşzamanlı olarak gerçekleşiyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
