Beyin sıhhatini en çok etkileyen hastalıkların Alzheimer, demans, inme üzere hastalıklar olduğunu belirten uzmanlar, erken teşhisin kıymetine dikkat çekiyor. Beyni korumak için genel sıhhate dikkat etmenin kıymetli olduğunu belirten Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, tertipli antrenman yapmayı, ağır tansiyondan uzak durmayı, hobiler edinmeyi ve okumayı, yeni şeyler öğrenmeyi tavsiye ediyor. Bilhassa Alzheimer’dan korunmak için hayatın içinde olmanın kıymetini vurgulayan Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Yalnız yaşamayın, meskene kapanmayın. Erken emekli olup kabuğunuza çekilmeyin. Daima birebir işlerle uğraşmayın, yeni şeyler deneyin” tavsiyesinde bulunuyor. Müzik söylemenin hafızayı koruduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Şarkı söylemek de gibisi halde hafıza oluşturarak ve hafızayı koruyarak beyni uyarır” diyerek müziğin beynin besini olduğunu söyledi.
2008 yılından bu yana başta Society for Neuroscience ve Dana Foundation olmak üzere sinirbilimle ilgili memleketler arası kuruluşlar öncülüğünde her yıl Mart ayının üçüncü haftası Beyin Farkındalığı Haftası olarak kutlanıyor. Sinirbilimin dünyada daha düzgün tanıtılması ve kıymetinin anlatılmasının hedeflendiği bu özel haftada sinirbilim alanındaki yeni gelişmelerin topluma duyurulması amaçlanıyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, Beyin Farkındalığı Haftası münasebetiyle yaptığı açıklamada beyin sıhhati ve nörolojik hastalıklar ortasındaki bağlantıya değindi.
Beyin sıhhatinin kimlik ve benliğimize sahip olarak yaşamak, bellek, bağlantı, hisler, maharet üzere fonksiyonları sağlıklı ve bağımsız biçimde sürdürebilmek için değerli olduğunu belirten Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, bu fonksiyonların beyin tarafından ortaya konulan fonksiyonlar olduğunu söyledi.
Nörogenetik hastalıklar artacak
Beyin sıhhatini en çok etkileyen hastalıkların Alzheimer, demans ve inme üzere hastalıklar olduğunu kaydeden Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, yakın gelecekte de bu hastalıkların yanı sıra nörogenetik hastalıklardan bahsedileceğini söyledi. Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Önümüzdeki yıllarda “Nörogenetik hastalıklar, Alzheimer hastalığı ve demanslar, inmenin acil tedavisi konuşulacak. Bilhassa Alzheimer hastalığında artış görülecek. Bunun da en değerli nedeni teşhis yollarının gelişmesi ve yaşlı insan sayısındaki artış olacak. İnsan ömrü uzadığı için Alzheimer görülme sıklığı da artacak. Alzheimer için çağın hastalığı da denilmektedir. Bunun nedeni toplumsal ilginin ve hasta oranının artışı. Medyanın da katkısı var.” diye konuştu.
Beyin check up 50 yaş üzeri için çok önemli
Beyin sıhhatinde erken teşhisin kıymetli olduğunu tabir eden Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, kalp ve başka iç organların sıhhatinden emin olabilmek için tertipli olarak check up yaptırılması gerektiğinin bilinmesine karşın beyin sıhhati için şimdi bu tıp bir kavramın gereğince yerleşmediğini söyledi. Yapılan araştırmaların ortalama 50 yaşın üzerinde her yıl beyin check- upı yaptırılması gerektiğini ortaya koyduğunu kaydeden Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Beyin check up; genel kan ve idrar testlerinin üzerine MR, Beyin Haritalaması, Zihin Testleri ve Depresyon sorgulamasının yapılmasından oluşuyor.” dedi.
Beyin check-up Alzheimer’ın erken teşhisini sağlıyor
Beyin check-up’ın bilhassa Alzheimer hastalığının erken teşhis ve tedavisi için kıymetli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Sinsi başlayan ve önemli hafıza kayıplarına yol açan Alzheimer, beyin check up’ı ile erken belirtiler verdiği periyotta anlaşılabilir. Erken devirde tedavi uygulanmaya başlanır.” dedi.
Beyin check-up unutkanlıkta da kullanılıyor
Herkeste vakit zaman unutkanlık görülebileceğini belirten Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, fakat unutkanlığın birtakım durumlarda kötüleşerek kalıcı problemler doğurabileceğini söyledi. Beyin check up’ı ile erken teşhis konulması halinde hastalara özel zihinsel geliştirme ve rehabilitasyon programları uygulanabileceğini söz eden Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Erken teşhis sayesinde vaktinde uygulanacak tedavi ile dikkat ve konsantrasyon artırılabilir. Öğrenme ve kavrama yeteneği geliştirilir. Hafıza güçlendirilir. Gerekirse ilaç da önerilebililir.” dedi.
Sadece belirli bir yaşın üzerine değil, yönetici ve öğrencilerde unutkanlık ve dikkat dağınıklığı bulunanlara da beyin check-up tavsiye edildiğini tabir eden Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Hücre yenileyici ve beynin gerilim salgılarını düzenleyici ilaçlar önerilir. Ayrıyeten bilgisayarla; dikkat, bellek, mantıklı düşünme, öğrenme, akılda tutma, hatırlama marifetlerini artırıcı beyin antrenmanları yaptırılır.” dedi.
Beyin sıhhati için yeni şeyler öğrenilmeli
Beyin sıhhatini korumak için genel sıhhate dikkat etmenin değerli olduğunu belirten Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Düzenli antrenman yapmak, ağır tansiyondan uzak durmak, hobiler edinmek ve okumak ve yeni şeyler öğrenmek gerekiyor” tavsiyesinde bulundu. Beyin sıhhatini tehdit eden faktörlere de değinen Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Hipertansiyon, şeker hastalığı, yüksek kolesterol, obezite, kronik alkol kullanımı, depresyon, sonlu ve dar etrafta yaşamak beyin sıhhatini tehdit eden faktörler ortasında yer alıyor” dedi.
Şarkı söylemek beyni uyarıyor
Şarkı söylemenin hafızayı koruduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Şarkı söylemek de gibisi formda hafıza oluşturarak ve hafızayı koruyarak beyni uyarır. Alzheimer hastalarının uzak belleklerindeki müzikleri genelde yakın bellek sorunu yaşadıkları halde eksiksiz söyleyebilmeleri müziğin gözetici gücü konusunda kıymetli bir hatırlatmadır. Hakikaten son yıllarda Alzheimer hastalarına uygulanan küme çalışmaları sırasında en başarılı performanslardan birinin müzik söyleme olarak öne çıkması bütün bunların ispatı niteliğindedir. Müziğin insan için tabir ettiği bu eşsiz pozisyonun onun hastalıkları bilhassa de beyin ve zihin hastalıkları sırasında oynadığı sağaltıcı tesiri çok uzun vakitlerden beri bilinmektedir. Yüzyıllar boyunca öbür birtakım kültürlerde akıl hastaları odun ateşinde yakılırken kendi geçmişimizde ve kültürümüzde müziğin tedavi olarak kullanıldığını biliyoruz.” dedi.
Müzik dinlerken beyinde çok istikametli uyarılmalar oluyor
Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, son yıllarda yapılan beyin araştırmalarının müzik dinlerken ve müzik söylerken beyinde çok taraflı ve yaygın uyarılmalar olduğunu gösterdiğinden beri ‘Müzik beynin gıdasıdır’ kelamının eski tabirin yerini almaya başladığını belirterek şunları söyledi:
“İşlevsel Manyetik Rezonans (fMR) yoluyla yapılan araştırmalarda müziğin farklı taraflarıyla ilgili beyin alanları saptanmıştır. Müzik algısı hem sağ hem de sol beyinde hareket ve algıyla ilgili birçok alanın ortak biçimde uyarılmasıyla mümkün hale gelir. Klasik nörolojiden gövde hareketlerinin ve gövde üzerine gelen uyarıcıların hareket ve algı hangi gövde yarısıyla ilgiliyse karşı tarafın beyin yarısı tarafından yani yüklü olarak tek bir beyin yarısı tarafından ortaya konulduğunu biliyoruz. Bu durumda müzik algısının bu modelin çok dışında her iki beyin yarısı tarafından yani yaygın bir beyin tertibi tarafından ortaya konulduğunu görüyoruz.”
Bu unutkanlıklara dikkat edilmeli!
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, Alzheimer hastalığına yol açabilen ve 1 defa bile yaşanması durumunda dikkat edilmesi gereken unutkanlıkları şöyle sıraladı:
– 50 yıldan beri sahip olunan ve son yıllarda içinde yaşanmayan konut ya da konutların var oldukları yahut nerede oldukları unutuluyorsa,
– 5 – 6 kadar, çok fazla sayıda olmayan torunların isimleri ve yaşları karıştırılıyorsa,
– Gündelik olarak sık kullanılan eşyaların yerleri hatırlanmakta zorluk çekiliyorsa,
– 15 – 20 yıl evvel ölmüş bir Cumhurbaşkanı şimdiki ile karıştırılıyorsa,
– Daha evvelden uygun tanınan ve ölmüş oldukları da bilinen insanlardan yaşıyormuş üzere kelam ediliyorsa,
– Üstte sayılanlar söylendiğinde unutulduğu kabul edilmiyorsa bu belirtiler Alzheimer için değerli işaretlerdir.
Alzheimer’dan değil, geç kalmaktan korkulmalı
Alzheimer’a karşı tavsiyeleri anlatırken beyin ve moral güçlendirici etkenlerden bahsetmenin daha gerçekçi olacağını belirten Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Alzheimer, beyinde ne vakit başladığı aşikâr olmayan, tıpkı vakitte beyni zayıf düşüren ve depresyonla da teması olan bir hastalık. Bu bağlamda hastalığın ne vakit ortaya çıkacağını beklemek yerine hayat üslubuyla ilgili kimi teklifler getirmek hem gerçekçi olur hem de toplumun morali üzerinde olumlu tesirleri olur.” dedi.
Erken emekli olmayın, meskene kapanmayın!
Prof. Dr. Oğuz Tanrıdag, Alzheimer’a karşı benimsenmesi gereken hayat üslubu tekliflerini şöyle paylaştı:
– Yalnız yaşamayın, konuta kapanmayın,
– Erken emekli olup kabuğunuza çekilmeyin,
– Daima birebir işlerle uğraşmayın, yeni şeyler deneyin,
– Yaşınızın insanı olmayın! Statünüzden sıyrılın,
– Dünyanın merkezinde oturmaktan vazgeçin,
– Mantığınızdan evvel sezgilerinize itimadın,
– Denetimli açlık tavsiye ediliyor, bizde oruç bu tavsiyeye karşılık gelebilir.
– Alternatif tıbbın hiçbir yararı yok,
– Bulmaca çözecekseniz sudokuyu tercih edin,
– Nefret hissinden uzak durun, olumlu düşünün,
– Çocukluğunuzun ve gençliğinizin yerlerine gidin,
– Müzik dinleyin, mümkünse müzik söyleyin,
– Sabahları birinci işiniz gazete okumak olmasın,
– Televizyondaki haber ve tartışma programlarından mümkün olduğunca uzak durun,
– Daha çok belgeselleri, dizileri, müzik ve yemek programlarını izlemeyi tercih edin,
– Hastalıkla ilgili efsanelere inanmayın,
– Sistemli cinsel ömür beyni uyarıyor,
– Ailenizde Alzheimer üzere rastgele bir bunama hastalığı varsa genetik riskinizi dikkate alın.
– 65 yaşın üstündeyseniz hiçbir neden görünmese de yıllık beyin Check – Up’ı yaptırın.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
