Rusya nın Ukrayna yı işgaliyle başlayan süreçte silahlı sıcak savaşın yanında tıpkı vakitte medya ve Avcılar travesti toplumsal medyada yürütülen bir propaganda savaşı da yaşanıyor Bu propaganda savaşında klasik medyanın yanında toplumsal medyanın da kıymetli bir rol üstlendiğini vurgulayan uzmanlar Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaşın toplumsal medyada Avcılar travestileri canlı yayınlanan birinci savaş olarak tarihe geçtiğini tabir ediyor Uzmanlar toplumsal medya kullanıcılarına savaşla ilgili haber yayınlarken önlemli olmalarını gazetecilere ise toplumsal medya kullanıcılarından gelen içerik ve görsellerin doğruluğunu yayın Travesti Avcılar öncesi teyit etmelerini tavsiye ediyor
Üsküdar Üniversitesi İrtibat Fakültesi Gazetecilik Kısım Lideri Prof Dr Süleyman İrvan Öğretim Üyesi Doç Dr Gül Esra Atalay ve Öğretim Üyesi Doç Dr Bahar Muratoğlu Pehlivan toplumsal medya ve klasik medyanın Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaşta üstlendiği rol hakkında çok değerli değerlendirmelerde bulundu ve tavsiyelerini paylaştı
Prof Dr Süleyman İrvan Sosyal medyadan canlı yayımlanan birinci savaş
Ukrayna nın Rusya tarafından işgal teşebbüsünü sosyal medyadan canlı yayımlanan birinci savaş olarak tanımlayan Prof Dr Süleyman İrvan Bu savaşta habercilik açısından son derece kıymetli bir süreç yaşıyoruz Savaş şahit haberciler olarak tanımlayabileceğimiz sıradan insanların cep telefonlarından aktardıkları imajlarla adeta canlı yayımlanıyor 1991 yılındaki Körfez Savaşı nda CNN haber kanalı savaşı canlı uydu temaslarıyla yayımlamayı başarmış ve bu savaş tarihe ekrandan canlı yayımlanan birinci savaş olarak geçmişti Ukrayna daki savaş da toplumsal medyadan canlı yayımlanan birinci savaş olma özelliği gösteriyor Bu son savaşta toplumsal medya çok ön plana çıkmış durumda dedi
Prof Dr Süleyman İrvan Sosyal medya sıkıntı durumdaki insanlara bağlantı imkanı sağladı
Sosyal medya konusunda dikkatli olunması gerektiğini vurgulayan Prof Dr Süleyman İrvan Bu mecralardan çok sayıda aldatıcı ve propaganda emelli paylaşımlar yapılıyor Öte yandan toplumsal medyanın olumlu yanlarını da görüyoruz Ukraynalılar ve Ukrayna da yaşayan yabancılar ülkenin farklı kentlerindeki durum hakkında paylaşımlar yaparak hem olan biteni anında dünyaya aktarıyor hem de sıkıntı durumda olanlara yardım edilmesini sağlıyor Örneğin toplumsal medya ve cep telefonlarıyla bağlantı imkanları olmasaydı Ukrayna daki Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarının akıbeti konusunda çok büyük panik yaşanabilirdi Toplumsal medya sayesinde bu beşerler seslerini duyurabildiler nerede ve ne durumda olduklarını anlatabildiler Böylelikle ülkeden tahliye süreçleri daha kolay sürdürülebiliyor tabirlerini kullandı
Prof Dr Süleyman İrvan Ülkeler ağır bir propaganda savaşı da yürütüyor
Prof Dr Süleyman İrvan klasik medyanın savaştaki rolünü de şu formda kıymetlendirdi
Geleneksel medya Ukrayna daki savaşı aktarma konusunda daha başarılı bir rol üstleniyor ABD Körfez Savaşı nda gazetecilerin bağımsız hareket etmelerini engellemiş ve iliştirilmiş gazetecilik pratiğini hayata geçirmişti Gazeteciler ağır bir sansür baskısı altında misyonlarını yapmak zorunda kalmışlardı Ukrayna da ise medya kuruluşları daha özgürce habercilik yapıyor Öte yandan Ukrayna dan yayın yapan memleketler arası medya kuruluşlarının işgale karşı Ukrayna yanlısı bir habercilik yaptığını unutmamak lazım ki bu da aslında beklenen bir durum Aktarılan bilgilerin de büyük oranda Ukrayna makamları tarafından sağlanan bilgiler olduğunu bu nedenle bu bilgilere kuşku ile yaklaşmak gerektiğini hatırlatmak gerekiyor Nihayetinde ülkeler ağır bir propaganda savaşı da yürütüyor
Doç Dr Gül Esra Atalay Paylaşım yapan kaynaklar dikkatli değerlendirilmeli
Savaş şartlarında toplumsal medyada paylaşım yapan kaynakların riskler barındırdığını tabir eden Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Gazetecilik Kısmı Öğretim Üyesi Doç Dr Gül Esra Atalay şu ihtarlarda bulundu
Sosyal medyada paylaşım yapan her kaynak dikkatli değerlendirilmelidir Kaynak içerik konusunda uzman ya da o husus ya da durumla ilgili uzmanlığından mesleğinden bulunduğu coğrafik pozisyondan ya da hayat tecrübelerinden kaynaklanan ortalama üstü bir bilgi birikimine ya da tecrübeye sahip mi değil mi bu sorgulanmalıdır
Doç Dr Gül Esra Atalay Sosyal medyadaki haber paylaşımında önlemli davranılmalı
Sosyal medyada savaşla ilgili paylaşım yaparken de toplumsal medya kullanıcılarının azami dikkat göstermeleri gerektiğini vurgulayan Atalay Sosyal medyadan ulaşılan bir içeriği haberi paylaşmadan evvel bir müddet beklemek güzel olabilir Bilhassa daima değişen bilinmeyen durumlarda bekleme müddeti habere gelecek yalanlama güncelleme eklemeleri de görebilmenizi sağlar Lisanını bilmediğiniz bir coğrafyadan haber almak kelam konusu olduğunda tekrar mahallî haber kaynaklarının hangilerinin emniyetli olup olmadığının ayırdına varmak için önlemli ve yavaş davranmak kullanılabilir mahallî kaynaklar hakkında web’de araştırma yapmak işe yarayacaktır dedi
Doç Dr Bahar Muratoğlu Pehlivan Gazeteci toplumsal medyayı telsiz üzere kullanabilir
Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Gazetecilik Kısmı öğretim üyesi Doç Dr Bahar Muratoğlu Pehlivan ise gazetecilere toplumsal medya kullanıcılarından gelen paylaşımlar konusunda tavsiyelerde bulundu
Gazeteciler toplumsal medya kullanıcılarından gelen içerikleri teyit etmeden dolanıma sokmamalıdır Görsel doğrulama pozisyon doğrulama profilin gerçekliğini araştırma içeriğin oluşturulma vakti üzere doğrulama adımları uygulanmalıdır Şayet fotoğraf yahut görüntü üzere bir içerik kelam mevzusuysa birinci yükleyiciye ulaşmak da değerli olabilir Tıpkı pozisyondan gelen farklı içerikler araştırılabilir Gazeteci toplumsal medyayı telsiz üzere kullanıp kaynaklara ulaşabilir ve farklı kaynaklardan doğrulama yapabilir İçerik yükleyen kullanıcıdan daha fazla içerik göndermesi de istenebilir lakin bu durumda kişinin güvenliği ön planda tutulmalı ve inançta olduğundan emin olunmalıdır
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
